Καλωσήρθατε στη GEVAD
Η ανάγκη για μια βάση δεδομένων περιβαλλοντικής αποτίμησης
Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι νομοθετικές πράξεις που αφορούν σε περιβαλλοντικά ζητήματα, ως αποτέλεσμα της κοινωνικής απαίτησης για προστασία, διατήρηση και αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Ειδικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις δύο τελευταίες δεκαετίες έχουν τεθεί σε ισχύ περισσότερες από 300 νομοθετικές πράξεις (Οδηγίες, Κανονισμοί, Αποφάσεις, κ.λπ.) για θέματα πρόληψης, αποφυγής και αποκατάστασης περιβαλλοντικών ζημιών. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει μια ολοένα εντεινόμενη προσπάθεια για την προσέγγιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων από μία οικονομική οπτική γωνία. Σε αυτή την κατεύθυνση, τα οικονομικά του περιβάλλοντος διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, από νομοθετικής και πρακτικής πλευράς.
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω εξελίξεις, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μέθοδοι της οικονομικής αποτίμησης του περιβάλλοντος εφαρμόζονται με αύξοντα ρυθμό στα Κράτη-Μέλη. Ωστόσο, η πρωτογενής συλλογή δεδομένων για την υλοποίηση αυτών των ερευνών είναι μια δαπανηρή και χρονοβόρα εργασία, ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τόσο οι οικονομικοί πόροι όσο και ο διαθέσιμος χρόνος είναι περιορισμένοι. Αυτό το τελευταίο στοιχείο έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη και χρήση της μεθόδου Μεταφοράς Οφέλους (Benefit Transfer). Προκειμένου, όμως, να επιτευχθεί ένας ικανοποιητικός βαθμός αξιοπιστίας στα πλαίσια της μεθόδου αυτής, απαιτείται ένας σχετικά μεγάλος αριθμός συναφών μελετών. Σε αυτή την κατεύθυνση, οι εξειδικευμένες βάσεις δεδομένων που περιλαμβάνουν μελέτες περιβαλλοντικής αποτίμησης μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην εφαρμογή της εν λόγω μεθόδου σε διάφορα επίπεδα λήψης αποφάσεων.
Σχετικά με τη βάση GEVAD
Προκειμένου να συγκεντρωθεί ένας σημαντικός αριθμός σύγχρονων, κατά το δυνατόν, ευρωπαϊκών μελετών περιβαλλοντικής αποτίμησης αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών του Εθνικού Μέτσοβο Πολυτεχνείου η βάση GEVAD (Greek Environmental Valuation Database), η πρώτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος «Ανάπτυξη διαδραστικού εργαλείου για την οικονομική αποτίμηση του περιβάλλοντος» του Έργου ΕΠΕΑΚ ΙΙ «Περιβάλλον - Πυθαγόρας ΙΙ - Ενίσχυση Ερευνητικών Ομάδων στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο». Η βάση αυτή παρέχει δεδομένα απαραίτητα για την οικονομική αποτίμηση διαφόρων βιομηχανικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες με την εφαρμογή της μεθόδου Μεταφοράς Οφέλους, υιοθετώντας τις γενικές κατευθύνσεις και οδηγίες της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.
Για τους σκοπούς του ερευνητικού προγράμματος συγκεντρώθηκαν, αξιολογήθηκαν και κωδικοποιήθηκαν περισσότερες από 1400 μελέτες. Έμφαση δόθηκε σε ευρωπαϊκές και κατά το δυνατόν πρόσφατες ερευνητικές εργασίες. Επιλέχθηκαν και εισήχθησαν στη βάση περίπου 300 εργασίες το 52% των οποίων έχει εκπονηθεί τα τελευταία δυο χρόνια, το 68% τα τελευταία 5 χρόνια και το 99% την τελευταία δεκαετία.
Οι μελέτες αυτές έχουν ταξινομηθεί ανάλογα με το περιβαλλοντικό αγαθό ή υπηρεσία που αποτιμάται (π.χ. αναψυχή, ποιότητα αέρα, ποιότητα νερών, ρύπανση εδάφους, κ.λπ.), τη μέθοδο αποτίμησης που χρησιμοποιείται, τη χώρα υλοποίησης της μελέτης και τον κύριο συγγραφέα. Η ανάκτηση των πληροφοριών της βάσης πραγματοποιείται μέσα από ένα ιδιαίτερα φιλικό στο χρήστη περιβάλλον, το οποίο παρέχει επιπλέον τη δυνατότητα της «χωρικής» και «χρονικής» μεταφοράς των αποτελεσμάτων από τη χώρα υλοποίησης της πρωτογενούς έρευνας στη χώρα, για την οποία πραγματοποιείται η νέα μελέτη.
Η GEVAD αναπτύχθηκε από μία μικρή ερευνητική ομάδα, η οποία αναφέρεται στην ιστοσελίδα «Συντελεστές». Προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της, η βάση θα πρέπει να επικαιροποιείται και να εμπλουτίζεται με νέες μελέτες. Σε αυτή την κατεύθυνση, οι ερευνητές που ασχολούνται με θέματα αποτίμησης του περιβάλλοντος προσκαλούνται να υποβάλουν τα αποτελέσματα των ερευνών του χρησιμοποιώντας τη φόρμα που παρέχεται στην ιστοσελιδα «Υποβολή Μελέτης». Επίσης, όλοι οι χρήστες μπορούν να στείλουν παρατηρήσεις και σχόλια στην ηλεκτρονική διεύθυνση gevad@metal.ntua.gr.
Ευχαριστίες
Το έργο αυτό συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (75%) και από Εθνικούς πόρους (25%) - Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΠΕΑΕΚ) και ειδικότερα από το πρόγραμμα ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ.